Burgerschap en rekenen: een gouden combinatie
Burgerschap en rekenen zijn twee van de basisvaardigheden, en dat is niet voor niets. Burgerschap is essentieel om onze leerlingen op te leiden tot volwassenen die de wereld om zich heen begrijpen, sociaal vaardig zijn, een eigen mening kunnen vormen en kritisch durven te kijken — maar wel op basis van de juiste informatie. Volgens het SLO draait burgerschap om sociale en maatschappelijke vaardigheden die leerlingen helpen actief deel te nemen aan de samenleving.
Maar hoe doe je dat, kritisch kijken, als de informatie die je ontvangt niet altijd klopt? Steeds vaker zien we grafieken in de media, horen we overal cijfers en komen er diagrammen voorbij. Op school leer je dat wiskunde gebaseerd is op feiten: geen uitzonderingen, altijd de waarheid. Maar wat als die 'waarheid' verdraaid wordt door (social)media? Voor kijkcijfers, clicks en likes worden grafieken regelmatig misleidend weergegeven. Hoe wapen je je leerlingen hiertegen en leer je ze kritisch te blijven?
Gelukkig zijn er veel websites waar je voorbeelden vindt van verkeerd gebruikte grafieken — ideaal om het gesprek met je leerlingen aan te gaan! Wat wordt hier bedoeld? Wat probeert de schrijver te bereiken? En hoe zou je de grafiek wél correct kunnen weergeven?
Zo’n gesprek kan een mooie start of afsluiting van je les zijn, en niet alleen bij wiskunde! Denk ook aan geschiedenis, maatschappijleer, Nederlands, Engels (Trump is bijvoorbeeld een rijke bron van foutieve grafieken), of economie. Vakoverstijgend werken ten top!
En hierboven een fantastisch boek om te lezen over misleidende cijfers.
Hieronder een kleine opsomming van websites waarop verkeerde grafieken worden uitgelegd en waar je mooi lesmateriaal kunt vinden:
- Een artikel van de Universiteit van Utrecht over grafieken
Grafieken kunnen gemakkelijk gemanipuleerd worden om een bepaalde boodschap over te brengen. Laat jij jezelf ook voor de gek houden? - De grafiekpolitie
Een website vol met voorbeelden van verkeerde grafieken. De grafieken worden uitgelegd en een juiste versie wordt voorgelegd. - Peilingpraktijken
Een website vol met blogs over voorbeelden van slechte grafieken. - Is dat echt zo?
Juist als je iets graag wilt geloven, kunnen cijfers misleiden. Hoe blijf je kritisch, ook op cijfers, percentages en grafieken? - Misleidende grafieken en tabellen: Leerpad
Een digitale lesbundel met interactieve oefeningen over fouten op de Y-as, cherry picking, fout perspectief, en het verschil tussen causaliteit en correlatie. - Lesmateriaal misleidende grafieken – Wikiwijs
Een kant-en-klare introductieles voor het mbo, gericht op burgerschap en mediawijsheid. Leerlingen leren misleidende grafieken herkennen en bespreken hoe data visueel kan worden gemanipuleerd. - Misleidende statistiek: Lespakket – KlasCement
Een lespakket ontwikkeld door studenten van de Universiteit Leiden, gericht op het herkennen van misleidende statistieken zonder complexe berekeningen.
Reactie plaatsen
Reacties